5411 Sayılı Bankacılık Kanunu’nda tanımlanmış olan “risk grubuna” dahil edilebilecek kişi ve kurumlar için bir takım özel düzenlemeler yer verilmiştir. Buna göre risk grubuna dahil edilebilecek olan ortaklıkların kredi açma yetkisi, borçtan sorumlulukları hakkında düzenlemeler içeren maddeler hakkında aşağıda bilgilendirme yapılmaktadır.
Risk grubu
Madde 49 — Bir gerçek kişi ile eşi ve çocukları, bunların yönetim kurulu üyesi veya genel müdürü oldukları veya bunların ya da bir tüzel kişinin birlikte veya tek başlarına, doğrudan ya da dolaylı olarak kontrol ettikleri ya da sınırsız sorumlulukla katıldıkları ortaklıklar bir risk grubunu oluşturur.
Bankaların Kredi İşlemlerine ilişkin Yönetmelik
Aynı Risk Grubuna Dahil Edilecek Gerçek ve Tüzel Kişiler, Kredi Açma Yetkisinin Devri ve Bankanın Dâhil Olduğu Risk Grubu ve Mensupları ile İlişkiler ve Kredi Komitesi (4)
Aynı risk grubuna dahil edilecek gerçek ve tüzel kişiler
MADDE 4 – (1) Birden fazla ortaklıkta genel müdür, yönetim kurulu üyesi veya yönetim kurulu başkanı olarak görev yapanlar bakımından aynı risk grubuna dahil edilecek gerçek ve tüzel kişilerin bankalarca tespitinde;
- a) Bu kişilerin görev aldıkları ortaklıklarda, ilgili mevzuat uyarınca edinmeleri gerekenden fazla miktarda hisseye sahip olmaları,
- b) Bu kişilerin görev aldıkları ortaklıklar arasında kontrol ilişkisinin bulunması veya birinin ödeme güçlüğüne düşmesinin diğer bir veya birkaçının ödeme güçlüğüne düşmesi sonucunu doğuracak boyutta kefalet, garanti veya benzeri ilişkinin varlığı,
- c) Görev alınan ortaklıklarda kontrolü elinde bulunduran gerçek kişi ortaklar ile üçüncü dereceye kadar kan veya ikinci dereceye kadar sıhri hısım derecesinde akrabalık ilişkisi bulunması,
ç) Bu kişilere, vasıf ve tecrübeleriyle mütenasip özlük hakları üzerinde bir hakkın tanınması
hususları dikkate alınır. Bu hususların birinin ya da birkaçının varlığı halinde yönetim kurulu başkan veya üyesi olarak görev yapanlarla bahse konu ortaklıklar aynı risk grubuna dahil edilir.
Banka kredi düzenini de riskleri temel alarak şekillendirmiştir. Bankacılık işlemlerinin temelini kredi faaliyetleri oluşturmaktadır. Verilen her kredi banka için geri dönmeme riskini de bünyesinde barındırır. Bir başka ifadeyle bankacılıkta kredi eşittir risktir. Geri dönmeme riskinin büyüklüğü de kredinin kimlere ve hangi oranlarda verildiği ile doğru orantılıdır. Bu anlamda aynı risk grubundakiler tek kişi olarak değerlendirilecektir.
Sonuç: Yeni kurulacak şirketlerde yer alacak yönetim kurulu üyeleri diğer şirketlere ya da kişi bazında diğer şirketlerdeki yönetim kurulu üyelerine kefil iseler veya aralarında akrabalık ilişkileri varsa aynı risk grubunu oluşturacağından bankalardan kredi temini konusunda zorluk yaşanabilir. Garanti veya kefalet durumunun olup olmadığını bilmemekle birlikte Yönetmeliğin 4.maddesinin c bendi uyarınca akrabalık ilişkilerine dayalı olarak ortaklıkların aynı risk grubunda sayılabileceği kanaatindeyiz. Ancak bu hususta mali müşavirlerin de görüşünün alınması kanaatindeyiz. Neticede aynı risk grubunda olmakla birlikte örneğin bir ortaklığın ödeme güçlüğüne düşmesi halinde kredi teminin aynı risk grubundaki diğer ortaklığa sağlanmaması riski gündemde olmaktadır.
Saygılarımızla,
ATLI HUKUK
Av. V. Alper ATLI